Nội dung chính của gần 2.000 câu hỏi độc giả gửi về tòa soạn đã được Trưởng ban Thuế thu nhập cá nhân Nguyễn Huy Trường và Phó ban Đinh Nam Thắng giải đáp trong hơn 2 tiếng phỏng vấn trực tuyến chiều 28/5.

Những vấn đề nóng được đông đảo độc giả VnExpress.net quan tâm vẫn là thời điểm miễn giảm thuế thu nhập, thủ tục cấp mã số thuế và các khoản triết giảm gia cảnh...

Ông Nguyễn Huy Trường, Trưởng Ban Thuế Thu nhập cá nhân.

 

Miễn, giảm thuế

- Tôi thấy việc giãn thuế thu nhập cá nhân mà Chính phủ đưa ra rất hợp lòng dân. Xin hỏi, việc miễn giảm thuế được thực hiện như thế nào và những đối tượng nào nằm trong diện được miễn giảm, cách tính thuế được thực hiện ra sao? (Bảo Trân, 31 tuổi, Hà Nội)

- Trưởng Ban Thuế Thu nhập cá nhân Nguyễn Huy Trường: Theo phương án Chính phủ trình ra Quốc hội, việc miễn giảm thuế thu nhập cá nhân năm 2009 được chia làm 2 thời kỳ: Từ 1/1 đến 30/6/2009, các đối tượng đã được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân theo hướng dẫn của Bộ Tài chính được miễn số thuế đã giãn.

Từ 1/7 đến hết năm 2009 sẽ chia làm 3 nhóm đối tượng: Đối với cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, bao gồm cả chuyển nhượng đầu tư chứng khoán, thu nhập từ bản quyền, từ nhượng quyền thương mại sẽ được miễn thuế cho đến năm 2010. Đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương tiền công, sẽ được giảm 200.000 đồng bình quân một tháng. Cá nhân có mức thuế cao hơn 200.000 đồng một tháng sẽ phải nộp số thuế cao hơn vào ngân sách. Cá nhân không thuộc đối tượng miễn nêu trên sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định của Luật.

Xin lưu ý là phương án này Chính phủ đang trình Quốc hội để xem xét quyết định.

- Thu nhập của tháng 6, nhưng được chi trả trong tháng 7 có được miễn thuế thu nhập cá nhân hay không? (Quynh Giang, 32 tuổi, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Như đã trả lời một độc giả ở trên thì hiện nay Chính phủ đang trình Quốc hội phương án miễn giảm thuế thu nhập cá nhân năm 2009 để Quốc hội quyết định. Trường hợp Quốc hội quyết định phương án theo Chính phủ trình là miễn số thuế đã giãn từ 1/1 cho đến 30/6/2009 thì chỉ áp dụng đối với các khoản thu nhập phát sinh trong thời hạn đó. Trường hợp lương của tháng 6 nhưng chi trả vào tháng 7 sẽ không thuộc đối tượng được miễn thuế thu nhập trong 6 tháng đầu năm. Vì theo Luật thời điểm xác định thu nhập để tính thuế là thời điểm trả thu nhập vì vậy trong trường hợp này bạn nên lưu ý.

- Nhân viên người nước ngoài làm việc tại VN, trong quý I nhận một khoản tiền lương trả thêm từ công ty mẹ. Vậy khoản trả thêm được chuyển từ công ty mẹ 6 tháng đầu năm có được miễn giảm thuế ?(Nguyen Hanh, 43 tuổi, 37 Ton Duc Thang, Q.I).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân thì cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương tiền công thì phải kê khai thu nhập trên phạm vi toàn cầu. Thông tư 27 của Bộ Tài chính hướng dẫn tạm giãn nộp thuế thu nhập cá nhân thì thu nhập tiền lương tiền công của cá nhân cư trú thuộc đối tượng tạm giãn. Theo các quy định này, bạn làm việc ở VN nhưng có nhận thu nhập có tính chất tiền lương tiền công do bên nước ngoài trả cũng được xác định là thu nhập được giãn nộp thuế.

- Lương tháng thứ 13 của năm 2008 được trả vào tháng 1/2009 là thu nhập của năm nào để quyết toán thuế. Nếu được xác định là thu nhập của năm 2009 thì thuế thu nhập cá nhân 6 tháng đầu năm dược miễn, thuế khoản thu nhập trên có được miễn không? (Nguyen Tham, 29 tuổi, Hanoi)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Nguyên tắc tính thuế thu nhập cá nhân là tính thời điểm trả thu nhập. Vì vậy, lương tháng thứ 13 nhưng trả vào tháng 1/2009 sẽ được tính vào thu nhập của năm 2009 và trước mắt sẽ được giãn nộp thuế theo thông tư số 27 của Bộ Tài chính. Còn số thuế này có được miễn hay không đang chờ Quốc hội quyết định.

- Thông tư 27/2009 ngày 16/2/2009 nói các khoản thu nhập được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân từ 1/1/09 đến 31/5/2009, nhưng không thấy khoản thu từ môi giới bán hàng được kê vào. Vậy xin cho hỏi khoản thu nhập từ môi giới bán hàng có được giãn nộp? (Vũ Huỳnh Trang, 36 tuổi, Trangktt81@yahoo.Com)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo thông tư số 27/2009 của Bộ Tài chính hướng dẫn về giãn thời hạn nộp thuế thu nhập cá nhân, việc xác nhận đối tượng được giãn và thu nhập được giãn, cụ thể như sau:

- Đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ kinh doanh từ tiền lương tiền công, từ đầu tư vốn, từ chuyển nhượng vốn, từ bản quyền, nhượng quyền thương mại, từ nhận thừa kế quà tặng được giãn thời hạn nộp thuế.

Đối với cá nhân không cư trú có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, từ bản quyền, từ nhượng quyền thương mại được giãn thời hạn nộp thuế.

Đối với thu nhập từ hoa hồng môi giới thì được xác định là thu nhập từ tiền lương tiền công vì vậy nếu bạn là đối tượng cá nhân cư trú thì thu nhập này cũng được giãn nộp thuế. Tuy nhiên, nếu bạn là cá nhân không cư trú thì khoản thu nhập này không được giãn nộp thuế.

- Bạn tôi là người nước ngoài, đang làm việc tại VN và ký hợp đồng lao động 2 năm. Lương trong hợp đồng là lương net. 6 tháng đầu năm, người lao động được miễn thuế, công ty bạn tôi vẫn khấu trừ phần thuế này. Vậy công ty có trách nhiệm hoàn trả phần thuế trên hay không? (Minh Tam, 47 tuổi, Tram_pham28@yahoo.Com)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo thông tư số 27 của Bộ Tài chính hướng dẫn về giãn nộp thuế thu nhập cá nhân và công văn số 1823 của Bộ Tài chính hướng dẫn thêm về giãn nộp thuế thì số thuế được giãn nộp phải trả cho người có thu nhập. Theo quy định này thì tiền thuế giãn nộp đơn vị sử dụng lao động phải trả cho người lao động. Trường hợp bạn ký lương net, tức là đẩy trách nhiệm nộp thuế cho đơn vị sử dụng lao động, nếu không có chủ trương giãn nộp này thì không có vấn đề gì xảy ra. Nay có chính sách giãn nộp thì bạn nên đàm phán lại với đơn vị sử dụng lao động để điều chỉnh lại điều khoản về nghĩa vụ thuế trên hợp đồng.

- Năm 2008 và 6 tháng đầu năm 2009 đã phải nộp thuế thu nhập cá nhân chưa? Tôi có hợp đồng với cơ quan khác trong năm 2008 và đầu năm 2009, họ đã cắt lại phần thuế thu nhập cá nhân là 20%, như vậy có đúng không?(Huy, 33 tuổi, Hải Phòng)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực thi hành từ 1/1/2009. Trường hợp của bạn có phát sinh thu nhập từ trong năm 2008, để trả lời chính xác thu nhập này có phải nộp thuế hay không và nộp như thế nào thì bạn cần nói cụ thể hơn. Ví dụ: nếu là thu nhập từ kinh doanh thì năm 2008 trở về trước bạn sẽ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng. Trường hợp bạn có thu nhập từ tiền lương tiền công, bạn sẽ phải nộp thuế theo Pháp lệnh Thuế thu nhập cao đối với người có thu nhập cao.

- Chào anh Trường, trong thời gian vừa qua, cơ quan tôi vẫn thu thuế thu nhập cá nhân vì họ nói rằng có thể không được miễn toàn bộ số thuế phải nộp của 6 tháng vừa qua. Xin hỏi như vậy có đúng hay không? Xin cảm ơn anh. (Lê Thanh Hà, 46 tuổi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Bộ Tài chính đã có công văn 1853 hướng dẫn thêm về giãn nộp thuế thu nhập cá nhân. Theo công văn này, đơn vị chi trả thu nhập đã khấu trừ thuế thu nhập cá nhân được giãn nộp thuế phải trả tiền thuế đã giãn cho đối tượng được hưởng. Trường hợp đã nộp ngân sách thì ngân sách sẽ hoàn trả. Như vậy theo hướng dẫn này đơn vị của bạn khấu trừ và giữ tiền thuế của bạn là không đúng. Bạn nên đề nghị công ty thực hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Ông Đinh Nam Thắng, Phó ban Thuế Thu nhập cá nhân.

- Chồng tôi đột ngột qua đời, toàn bộ chứng khoán chồng tôi để lại ở Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) đã đổi tên sang tên tôi (vì các con tôi còn nhỏ). Nhưng SSI phong tỏa số chứng khoán này vì lý do tôi phải kê khai thuế với Chi cục Thuế Hai Bà Trưng nơi tôi đang sinh sống. Chi cục Thuế Hai Bà Trưng không giải quyết vì theo thông tư mới, trường hợp của tôi không phải nộp thuế. Vậy tôi phải làm thế nào? (Han Le Hang, 38 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Trường hợp của chị có thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là chứng khoán, là khoản thu nhập thuộc diện chịu thuế cá nhân nhưng đang được giãn nộp thuế theo Thông tư số 27/2009/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Theo đó, Cơ quan Thuế sẽ gửi cho chị một bản thông báo về giãn nộp thuế đối với trường hợp này là đủ căn cứ để làm thủ tục sang tên hay chuyển nhượng. Chị có thể mang bản thông báo giãn nộp thuế của cơ quan thuế tới SSI để làm các thủ tục sang tên cổ phiếu.

- Theo Thông tư 27, nếu cá nhân rời khỏi Việt Nam trước 30/06/2009 thì không được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên đối với một số người nước ngoài làm việc tại Việt Nam từ 7/2008, tính tới trước 30/4/2009 thuộc đối tượng cư trú thì thu nhập từ tiền lương tiền công của những người này có được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân hay không? (Nguyễn Quốc Dũng, 26 tuổi, 124 Nguyen Thi Minh Khai, Q.3)

- Ông Đinh Nam Thắng: Thông tư 27 đã quy định rất rõ, nếu cá nhân rời khỏi Việt Nam trước 30/06/2009 thì không được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân không phân biệt cá nhân đó cư trú hay không tại Việt Nam.

- Chồng tôi nhận làm thiết kế thêm. Khi trả tiền, công ty kia đã khấu trừ 10% thu nhập 6 tháng đầu năm. Khi biết có khả năng được miễn, giảm thuế, chồng tôi yêu cầu công ty hoàn trả nhưng họ trả lời đã nộp số thuế kia vào ngân sách. Bây giờ có cách nào để yêu cầu công ty trả lại tiền? Tôi có thể căn cứ vào công văn nào? (Phuongha, 27 tuổi, Đà Nẵng).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo hướng dẫn tại Công văn số 1823 của Bộ Tài chính, nếu đối tượng được giãn nộp thuế đã bị khấu trừ thuế và đơn vị khấu trừ đã nộp vào ngân sách Nhà nước, thì ngân sách Nhà nước sẽ hoàn trả để đơn vị chi trả hoàn trả cho người được giãn nộp. Trường hợp của chồng bạn, chồng bạn nên đề nghị công ty làm thủ tục xin hoàn lại. Sau khi đã được hoàn từ ngân sách, công ty có trách nhiệm trả lại phần thuế đã khấu trừ, nếu chồng bạn thuộc đối tượng được giãn nộp thuế.

Kê khai, nộp thuế và chiết trừ gia cảnh

- Tôi làm kế toán cho một công ty và làm ngoài giờ cho một công ty nữa (mang về nhà làm) nhưng cũng đăng ký là kế toán công ty (và đương nhiên cũng có hợp đồng lao động cho hợp lệ). Vậy xin ông cho biết khoản làm thêm đó có tính để nộp thuế thu nhập cá nhân hay không? (Đặng Thị Hoa, 23 tuổi, Đà Nẵng)

- Phó Ban Thuế Thu nhập cá nhân Đinh Nam Thắng: Khoản thu nhập từ tiền lương tiền công làm tại 2 công ty là thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân. Cá nhân phải tổng hợp các khoản thu nhập này để quyết toán thuế.

- Xin được hỏi trường hợp cá nhân quốc tịch VN công tác cho công ty nước ngoài không có văn phòng tại VN và ở Việt Nam dưới 183 ngày mỗi năm thì phải đóng thuế thu nhập cá nhân như thế nào? (David Trần, 48 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Trường hợp này thuộc diện không cư trú tại Việt Nam, nếu có thu nhập từ tiền lương tiền công thì phải kê khai nộp thuế theo mức thuế suất 20% tính trên tổng thu nhập phát sinh tại Việt Nam, không phân biệt khoản thu nhập đó được nhận tại Việt Nam hay nước ngoài. Ngoài ra, các đối tượng không cư trú tại Việt Nam, cũng không áp dụng việc tính giảm trừ gia cảnh.

- Tôi độc thân, hiện làm việc tại Hàn Quốc theo diện xuất khẩu lao động, thu nhập bình quân 20 triệu/tháng. Trường hợp của tôi được tính thuế thu nhập như thế nào? (Văn Hải, 29 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đinh Nam Thắng: Nếu bạn không cư trú tại Việt Nam và thu nhập của bạn được trả ở Hàn Quốc do công việc phát sinh tại Hàn Quốc, thì bạn không thuộc đối tượng nộp thuế theo luật thuế của Việt Nam.

- Tôi là chủ một doanh nghiệp tư nhân nhỏ, hằng tháng thu nhập của doanh nghiệp cũng là thu nhập của tôi đều phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp là 28%. Tôi có phải đóng thêm thuế thu nhập cá nhân hay không? (Yen Tran, 27 tuổi, 159 Điện Biên Phủ, P15, BT)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Vấn đề bạn hỏi, Tổng cục Thuế đã có công văn hướng dẫn, theo công văn này, chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ không thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân. Thu nhập của doanh nghiệp tư nhân và chủ doanh nghiệp tư nhân chỉ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo thuế suất 25%, chứ không phải 28%.

- Chúng tôi là Việt kiều về nước làm việc, thuế thu nhập cá nhân có cao hơn công dân trong nước hay không và nếu có tỷ lệ sẽ là bao nhiêu? (Andrew Dang, 37 tuổi, Tran Xuan Soan)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực thi hành từ 1/1/2009 không có sự phân biệt nào giữa người VN và người nước ngoài chỉ có phương pháp đánh thuế và thuế suất có sự khác nhau giữa cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú có thu nhập từ tiền lương tiền công.

Ví dụ: Nếu bạn là cá nhân cư trú, bạn có thu nhập từ kinh doanh ở VN thì bạn sẽ được xác định thu nhập chịu thuế theo nguyên tắc lấy doanh thu trừ đi chi phí và được áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần. Nhưng cũng là thu nhập từ kinh doanh nếu bạn là cá nhân không cư trú thì bạn sẽ phải nộp thuế theo thuế suất ổn định tính thẳng theo doanh thu kinh doanh.

- Đối với hợp đồng thử việc một tháng với mức lương 1.800.000 đồng thì người lao động có phải đóng 10% thuế thu nhập cá nhân không ? Xin cám ơn. (Phan Thị Thanh Trang, 30 tuổi, TP HCM)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo Thông tư 62 của Bộ Tài chính, trường hợp bạn mới ký hợp đồng thử việc một tháng với mức lương 1,8 triệu đồng, ngoài ra không nhận thu nhập ở những nơi khác, bạn sẽ không bị khấu trừ thuế 10% trên tiền lương nhận được. Trong trường hợp, bạn còn có thu nhập ở nhiều nơi khác, nhưng tổng thu nhập một tháng vẫn dưới 4 triệu đồng, để khỏi phải khấu trừ thuế 10%, bạn phải làm cam đoan gửi cho cơ quan trả thu nhập cho bạn làm căn cứ để cơ quan chi trả thu nhập không khấu trừ.

Tuy nhiên, tôi lưu ý bạn, cam đoan đó phải trung thực và chính xác. Vì nếu cơ quan thuế phát hiện ra tổng thu nhập lớn hơn mức bạn cam đoan, sẽ bị xác định là vi phạm, ngoài việc truy thu còn bị phạt vì hành vi vi phạm. Trong trường hợp tổng thu nhập các nơi cao hơn 4 triệu đồng, sẽ phải khấu trừ 10% mỗi lần chi trả.

- Tôi có thu nhập thường xuyên từ một công ty ký hợp đồng part-time, vậy thu nhập này phải đóng thuế 10% hay kê khai chung vào thu nhập khi quyết toán với công ty nơi tôi làm việc chính? (Đoàn Minh An, 34 tuổi, 106 Hoàng Quốc Việt, Cầu Giấy, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Trường hợp này, thu nhập từ công việc bán thời gian, sẽ bị tạm khấu trừ 10%. Cuối năm, bạn sẽ cộng thu nhập này với nơi làm việc chính, để xác định tổng số thuế phải nộp của năm. Nếu số thuế phải nộp trong năm lớn hơn phần đã tạm khấu trừ, bạn sẽ phải nộp thêm. Ngược lại, nếu số thuế đã tạm khấu trừ lớn hơn, bạn sẽ được hoàn trả phần nộp thừa.

- Công ty tôi là một công ty có quan hệ mẹ con với Tổng công ty. Vì có quan hệ như vậy, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc nhận thu nhập cả hai nơi. Tôi xác định thuế thu nhập của trường hợp trên như thế nào? (Ngô Tiến Mạnh, 30 tuổi, Công ty CP Thương mại Dầu Khí)

- Ông Đinh Nam Thắng: Trường hợp cá nhân có thu nhập tại 2 nơi làm việc có thể lựa chọn đăng ký gia cảnh và kê khai nộp thuế tại nơi nào thuận tiện nhất.

- Giám đốc đồng thời là sáng lập công ty TNHH một thành viên có phải nộp thuế thu nhập cá nhân đối với khoản tiền lương hàng tháng và khoản lợi nhuận sau thuế không? (Ngọc Diệp, 26 tuổi, TP HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Tiền lương của giám đốc thì đương nhiên là thu nhập chịu thuế rồi. Còn khoản lợi nhuận sau khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp của sáng lập viên công ty TNHH một thành viên, sau khi trích lập các quỹ của doanh nghiệp thì phần lợi nhuận còn lại để ghi tăng vốn hoặc rút lợi nhuận để chi tiêu là khoản thu nhập chịu thuế từ đầu tư vốn, phải kê khai nộp thuế theo mức 5%.

- Cơ quan tôi trả tiền cho phụ cấp ăn trưa 400.000 đồng một tháng và phụ cấp đi lại 300.000 đồng một tháng. Vậy khoản tiền này có bị tính thuế thu nhập cá nhân hay không? (Mai Van, 33 tuổi, Showa Denko)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo Thông tư 62 của Bộ Tài chính, tiền ăn giữa ca và trợ cấp đi lại phục vụ cho công việc, nếu nằm trong mức quy định chung của Nhà nước, sẽ không tính vào thu nhập chịu thuế. Nếu vượt quá mức quy định, phần vượt đó phải tính vào thu nhập chịu thuế. Với các mức cụ thể như bạn nêu, đề nghị bạn liên hệ với cơ quan chức năng khác để xác định xem có vượt không và chủ động tính thu nhập chịu thuế.

- Chỗ em là đơn vị xây lắp, thuê tổ thợ công nhân nhưng đơn vị chỉ ký hợp đồng với tổ trưởng tổ thợ. Lúc trả lương cho những người thợ đó, đơn vị có khấu trừ 10% thuế? Nếu không, đến lúc cuối năm khi tổ thợ đó nghỉ ko làm việc nữa, thì em phải quyết toán thuế như thế nào? (Lien Pham, 39 tuổi, [lienpham1981@gmail.Com).

- Ông Đinh Nam Thắng: Về nguyên tắc, các trường hợp ký hợp đồng lao động thời vụ từ 3 tháng trở lên thì khi chi trả tiền lương, tiền công, đơn vị chi trả phải khấu trừ thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần và tính giảm trừ gia cảnh cho người lao động đó.

Đối với các trường hợp cá nhân vãng lai, thì áp dụng mức khấu trừ 10%. Tuy nhiên, đối với các cá nhân có thu nhập ước tính không vượt quá 48 triệu đồng mỗi năm (khi không có người phụ thuộc) hoặc không vượt quá 67,2 triệu đồng một năm (khi có thêm một người phụ thuộc), thì cơ quan chi trả cũng không phải thực hiện việc khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân.

- Nếu phát hiện hành vi gian lận Thuế thu nhập cá nhân như nộp chậm hơn quy đinh hoặc trốn không nộp thuế, cá nhân phải chịu chế tài của pháp luật như thế nào? (Lê Thành Xuyên, 33 tuổi, 324/11 Hoàng Văn Thụ, P4, Q. TB, HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Đối với mỗi một hành vi vi phạm pháp luật về thuế đều có những quy định về xử phạt vi phạm tùy theo tính chất và mức độ của hành vi đó. Từ việc xử lý phạt chậm nộp thuế (0,1% tiền thuế một ngày) đến xử lý truy thu số thuế trốn lậu, thậm chí nếu mức độ vi phạm nghiêm trọng còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu bạn có thời gian, xin mời bạn truy cập vào website của ngành thuế http://www.gdt.gov.vn để tham khảo các văn bản cụ thể quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế.

- Tôi đang làm việc cho một công ty bên Singapore với hợp đồng lao động 2 năm, tôi đã đóng thuế thu nhập ở đây rồi, khi về VN tôi có phải khai báo đóng thuế nữa không? (Lê Đình Hùng, 26 tuổi, Singapore).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Nếu bạn là cá nhân cư trú theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, bạn vẫn phải khai thu nhập bên Singapore để tính thuế theo luật của Việt Nam. Đương nhiên, sau khi tính thuế thu nhập cá nhân theo Luật Thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam, phần đã nộp ở Singapore sẽ được trừ để tránh trùng.

- Em nghe nói giáo viên chỉ chịu thuế thu nhập cá nhân ở mức 5% chứ không phải 10%, vậy có đúng không? (Nguyễn Thị Thanh Bạch, 30 tuổi, quận Tân Phú)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Đối với giáo viên có thu nhập từ tiền lương thuộc đối tượng áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần (bạn có thể tham khảo thêm các quy định). Mức thuế là 5% hay cao hơn còn phụ thuộc vào thu nhập tính thuế. Vì vậy, cũng không phải tất cả giáo viên đều chỉ đóng ở mức 5%.

- Tôi làm đề tài của Nhà nước, có các báo cáo chuyên đề, mỗi báo cáo khoảng 8-10 triệu đồng, khi thuê các chuyên gia viết tôi có phải nộp thuế cho họ không? Mức nào thì tôi không phải đóng thuế cá nhân. Xin cảm ơn! (Nguyenvan, 30 tuổi, Nguyenvan646@yahoo.Com).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Trường hợp ông thuê các chuyên gia viết báo cáo mỗi chuyên gia sau khi hoàn thành báo cáo, nhận được một khoản thu nhập trên 500.000 đồng thì phải khấu trừ 10% thuế thu nhập cho người viết báo cáo.

- Công ty tôi có thuê một người Thụy Điển làm dịch vụ tư vấn phân tích tài chính. Người này ở Việt Nam không quá 183 ngày và không có bất kể giấy tờ nào như đăng ký kinh doanh hay giấy phép hành nghề độc lập. Vậy xin hỏi phải tính thuế thu nhập cá nhân cho người này theo mức thuế suất là bao nhiêu %? Và mẫu tờ khai nộp thuế cho cơ quan thuế là mẫu nào? Xin cảm ơn. (Minh Hương, 37 tuổi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Đối với người nước ngoài có mặt tại VN dưới 183 ngày trong một năm dương lịch, đồng thời họ cũng không thuê nhà để ở với thời hạn thuê từ trên 90 ngày trở lên thì họ thuộc đối tượng cá nhân không cư trú. Trường hợp này, họ sẽ nộp thuế thu nhập cá nhân theo biểu đối với cá nhân không cư trú, thuế suất cụ thể là 20% tính trên tổng thu nhập từ tiền lương tiền công mà đơn vị chi trả thu nhập trả cho họ.

Đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm khấu trừ thu nhập này khai và nộp ngân sách, đồng thời cấp cho họ chứng từ khấu trừ thuế để họ làm căn cứ xuất trình với cơ quan quản lý xuất nhập cảnh khi xuất cảnh.

- Các thu nhập từ tiền thưởng cá nhân xuất sắc trong công ty (có quyết định khen thưởng và giấy khen) thì có đóng thuế thu nhập không? (Nguyen Thi Tham, 28 tuổi, Bình Thạnh, TP HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Nếu việc tổ chức khen thưởng tại công ty của bạn có nội dung và hình thức phù hợp quy định của Luật Thi đua khen thưởng thì khoản tiền thưởng đó không phải tính vào khoản thu nhập chịu thuế.

- Thưa ông Trường, Nhà nước thu thuế theo các khoản thu nhập của người lao động. Vậy khi người lao động đi mua hàng hóa tiêu dùng thì có được giảm trừ thuế hay không? Hay vẫn vừa chịu thuế thu nhập vừa chịu thuế tiêu dùng? (Bùi Thị Hương, 32 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế Thu nhập cá nhân, cá nhân cư trú có thu nhập từ kinh doanh, tiền lương tiền công sẽ được giảm trừ tiền đóng bảo hiểm bắt buộc, giảm trừ gia cảnh, giảm trừ đóng góp từ thiện nhân đạo vào thu nhập chịu thuế trước khi đóng thuế. Luật thuế không quy định cá nhân có thu nhập mua hàng hóa có hóa đơn có được trừ hay không. Như vậy trường hợp của bạn là không được trừ.

- Tôi muốn hỏi thuế thu nhập từ nhuận bút. Một số báo thì tính theo tháng, nếu tháng nào tổng từ 500.000 đồng trở lên thì mới tính 10%. Nhưng có báo lại tính gộp tất cả lại. Nếu tôi lấy từ 2 tháng trở lên thì chắc chắn số tiền thuế tôi phải nộp sẽ nhiều hơn. Xin ông cho biết như nào là chính xác ạ? (Kim Lan, 28 tuổi, Cầu Giấy, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Nguyên tắc đối với tiền nhuận bút thì việc khấu trừ 10% sẽ được áp dụng với lần nhận thu nhập. Cứ mỗi lần nhận từ 500.000 đồng trở lên thì phải tính thuế 10% và nếu nhận thấp hơn tạm thời chưa phải khấu trừ. Việc thanh toán chi trả thu nhập cho bạn tùy thuộc vào nơi làm việc và tính chất công việc mà bạn thực hiện. Việc này phụ thuộc vào thỏa thuận giữa bạn và cơ quan chi trả thu nhập cho bạn. Tuy nhiên, tôi lưu ý với bạn rằng dù có nhận thu nhập dưới 500.000 đồng tạm thời chưa phải khấu trừ 10% thuế ngay, cuối năm bạn vẫn phải khai khoản thu nhập này vào tổng thu nhập của cả năm để tính thuế thu nhập cho cả năm. Khoản 10% này chỉ là tạm khấu trừ trước.

- Bố mẹ tôi đều là những người hiện không có việc làm nhưng chưa hết tuổi lao động. Vậy tôi có được giảm trừ thuế cá nhân không? (Pham Minh Ngoc, 27 tuổi, Hai Phong).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, trường hợp bố mẹ bạn trong độ tuổi lao động nhưng bị tàn tật không có khả năng lao động, không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn 500.000 đồng một tháng một người thì bạn được khai giảm trừ là người phụ thuộc.

- Xin được hỏi ông Trường, các khoản tiền từ thiện, nhân đạo mà cá nhân bỏ ra có được trừ thuế thu nhập cá nhân không và phải cần làm thủ tục, xác nhận gì để khấu trừ thuế? (Thiên Bình, 41 tuổi, Trần Duy Hưng - Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công nếu có đóng góp từ thiện, nhân đạo vào các quỹ từ thiện nhân đạo được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ thì sẽ được trừ thu nhập trước khi tính thuế. Theo quy định trên, trường hợp bạn có đóng góp tiền vào các quỹ từ thiện thì bạn phải chú ý xem quỹ đó có được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ hay không.

Khi nộp tiền vào quỹ từ thiện nhân đạo, bạn phải có phiếu thu và chứng từ thu mà cơ quan nhân đạo ấy cấp. Nếu thỏa mãn 2 điều kiện đó, bạn sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế.

- Xin cho hỏi tôi có con học ở Đại học Bách khoa được một năm sau đó nhận được học bổng đi du học ở nước ngoài . Vậy trong thời gian đi du học ở đại học nước ngoài thì tôi có được làm thủ tục giảm trừ gia cảnh không. Và nếu được làm thủ tục giảm trừ gia cảnh thì thủ tục như thế nào (Trần Hạnh, 40 tuổi, Nghĩa Hưng - Nam Định)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định về giảm trừ gia cảnh thì con đang học các trường đại học, cao đẳng, trung học dạy nghề không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp hơn 500.000 đồng một tháng thì vẫn được tính giảm trừ phụ thuộc. Trường hợp con bạn được học bổng đi du học nước ngoài nếu mức học bổng cao hơn mức nêu trên thì không được tính giảm trừ là người phụ thuộc.

- Tôi có gia đình với 2 cháu nhỏ. Hiện tại tôi chưa có hộ khẩu, vậy tôi làm thủ tục gì để được giảm trừ thuế thu nhập cá nhân (Anh Phong, 38 tuổi, TP HCM.

- Ông Nguyễn Huy Trường: Bạn mới 38 tuổi, có 2 con, tôi đoán con bạn chưa đến tuổi thành niên. Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, đối với con, không cần lệ thuộc vào việc có hộ khẩu hay không, cũng không lệ thuộc vào việc con có sống cùng hay không, đều được tính là người phụ thuộc. Bạn chỉ cần photo giấy khai sinh của cháu làm cơ sở chứng minh.

- Mẹ tôi đã nghỉ hưu mức lương 1,5 triệu một tháng. Hiện nay mẹ tôi làm thêm cho một công ty TNHH vậy thì có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không? (Vũ Thị Hoa, 34 tuổi, Hoavth@yahoo.Com).

- Ông Đinh Nam Thắng: Khoản lương hưu của mẹ bạn thì được miễn thuế. Còn khoản tiền lương mà mẹ bạn đi làm thêm là khoản thu nhập chịu thuế và mẹ bạn được tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân và những người phụ thuộc nếu có như mọi đối tượng nộp thuế khác.

- Quy định trong Luật Thuế thu nhập cá nhân có những thay đổi gì đối với trường hợp người Việt nhận kiều hối từ nước ngoài? Ví dụ, tôi muốn gửi tiền từ nước ngoài về cho con tôi hằng tháng thì con tôi có phải đóng thuế không và phải tính thuế như thế nào? Nếu được miễn thì tôi và con tôi phải có trách nhiệm thực hiện thủ tục gì để đáp ứng yêu cầu của Luật mới? (Bùi Huy Anh, 45 tuổi, 95 Xã Đàn, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân thì thu nhập từ kiều hối thuộc đối tượng miễn thuế thu nhập cá nhân. Thủ tục chứng minh khoản thu nhập này rất đơn giản, người nhận chỉ cần lưu giữ thông báo chuyển tiền và chứng từ nhận tiền tại ngân hàng hoặc nơi nhận tiền để chứng minh nguồn thu nhập được miễn thuế khi có yêu cầu.

- Vợ tôi là sinh viên đang theo học trường trung cấp hệ chính quy tại Hà Nội, có được tính vào diện người phụ thuộc không? (Pham Viet Thang, 28 tuổi, Mai Động, Hoàng Mai, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Theo quy định của Luật hiện nay, chỉ có con đang theo học đến bậc đại học mới được giảm trừ. Đối với vợ của người nộp thuế thì điều kiện tính giảm trừ gia cảnh lại khác. Trường hợp của bạn không được trừ cho vợ vì vợ bạn đang trong độ tuổi lao động và lại có khả năng lao động. Riêng cá nhân tôi, tôi rất chia sẻ với hoàn cảnh của bạn.

- Làm sao để kiểm soát được đối tượng được giảm trừ không bị khai báo lần 2. Người giảm trừ gia cảnh là người già thì làm thế nào để biết họ có được hưởng lương hưu hay không? (Nguyễn Thị Thanh Hà, 29 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn thì về nguyên tắc mỗi một người phụ thuộc chỉ được kê khai, giảm trừ vào một đối tượng nộp thuế trong một kỳ tính thuế. Và đối tượng nộp thuế kê khai người phụ thuộc phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính chính xác việc kê khai. Cảm ơn bạn đã lo lắng cho cơ quan thuế trong việc kiểm soát người phụ thuộc. Trong quản lý, chúng tôi đã lường trước được việc này và đã có giải pháp để hạn chế và ngăn chặn những trường hợp trên.

- Nhà tôi có chị gái không lập gia đình, không có thu nhập, hiện do vợ chồng tôi nuôi dưỡng có được nằm trong diện giảm trừ gia cảnh không? (Ha Tuyet Nhung, 36 tuổi, Công ty Son tong hop Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, đối tượng được tính người phụ thuộc gồm cả anh chị em ruột của đối tượng người nộp thuế. Tuy nhiên, bạn lưu ý rằng chỉ những trường hợp sau mới được tính là người phụ thuộc:

- Nếu chị gái của bạn ngoài độ tuổi lao động không nơi nương tựa, không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp dưới 500.000 đồng một tháng.

- Nếu chị gái bạn trong độ tuổi lao động thì phải là người bị tàn tật, không có khả năng lao động, không nơi nương tựa, không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp dưới 500.000 đồng một tháng.

- Tôi có người em ruột đang học lớp 10, hiện sống cùng cha mẹ ruột đã ngoài độ tuổi lao động. Cả 3 người này không cùng hộ khẩu hiện tại của tôi. Vậy tôi có được đăng ký người em ruột này là người phụ thuộc trong việc giảm trừ gia cảnh hay không? Và thủ tục thực hiện như thế nào? (Thanh Thanh, 34 tuổi, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn thì để được khai em ruột là người phụ thuộc thì phải có điều kiện là: người em đó không nơi nương tựa, không có thu nhập mà bạn đang trực tiếp nuôi dưỡng. Trường hợp em bạn đang học lớp 10 và sống cùng bố mẹ vì vậy bạn không được khai giảm trừ là người phụ thuộc.

- Tôi làm việc qua mạng (lập trình). Thu nhập không thường xuyên và lĩnh bằng USD chuyển tiền về Việt Nam. Như vậy thu nhập của tôi có được tính như kiều hối (miễn thuế) không? Xin cảm ơn! (Trương Minh Sang, 30 tuổi, 167 Phạm Hữu Lầu, Phú Mỹ, Q7, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Thu nhập bạn nhận được sẽ được xác định là thu nhập từ tiền lương tiền công, chứ không phải thu nhập từ kiểu hối. Vì bạn phải thực hiện dịch vụ cung cấp cho phía nước ngoài và phần tiền đối tác nước ngoài thanh toán cho cá nhân bạn được coi là thu nhập chịu thuế.

- Tại sao lương của em dưới 3 triệu đồng mà vẫn phải kê khai thuế thu nhập cá nhân? Việc kê khai này nhằm mục đích gì? Lương bắt đầu từ bao nhiêu thì phải đóng thuế? (Đỗ Yến Lan, 28 tuổi, Phòng KD-ĐN, Công ty đóng tàu Hạ Long, QN).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo các văn bản hướng dẫn thì hàng tháng các cá nhân có thu nhập từ tiền lương tiền công không phải khai thuế thu nhập cá nhân. Hết năm cũng chỉ có 2 nhóm đối tượng phải khai quyết toán thuế là: những cá nhân có số thuế phải nộp lớn hơn số thuế đã khấu trừ và những cá nhân có đề nghị hoàn thuế. Trường hợp của bạn với mức lương 3 triệu đồng một tháng, bạn sẽ không phải khai thuế tháng và quyết toán thuế năm.

- Công ty tôi chậm trả lương cho cán bộ công nhân viên. Lương của quý I đến tháng 4/2009 mới được thanh toán. Vậy xin hỏi khi làm công ty tôi có phải làm tờ khai thuế thu nhập cá nhân quý 1/2009? Nộp muộn tờ khai này có bị phạt không? (Đồng Thị Hằng, 24 tuổi, Tân ấp, Ba Đình).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Nguyên tắc của Thuế thu nhập cá nhân đối với tiền lương tiền công là tính thuế tại thời điểm chi trả thu nhập. Như trình bày của chị cả quý I mà chậm không thanh toán lương thì không có thu nhập để mà khấu trừ. Do đó cũng không cần phải khai và cũng không bị phạt.

- Tôi có lương 3 tháng đầu năm là 10 triệu mỗi tháng nhưng các tháng sau chỉ có 2 triệu một tháng thì có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không (Đỗ Thị Kim Quý, 32 tuổi, Cầu Giấy - Hà Nội)

- Ông Đinh Nam Thắng: Thuế thu nhập cá nhân được tính tạm khấu trừ hàng tháng và quyết toán theo năm. Như vậy, với mức thu nhập 10 triệu đồng mỗi tháng trong 3 tháng đầu năm của bạn, nếu sau khi tính giảm trừ gia cảnh vẫn còn thu nhập tính thuế thì vẫn phải thực hiện khấu trừ thuế. Cuối năm, khi bạn quyết toán thuế sẽ xác định tổng mức thu nhập chịu thuế, số thuế phải nộp và sẽ được trừ số thuế đã tạm khấu trừ trong năm để xác định số thuế còn phải nộp hoặc được hoàn trả.

- Xin hỏi ông, ở cơ quan tôi (doanh nghiệp Nhà nước) có một số nhân viên đồng thời là giáo viên kiêm nhiệm (được cử đi giảng dạy theo quyết định của cơ quan, hưởng theo phụ cấp căn cứ tiền công/giờ giảng dạy, cv này không có trong hợp đồng lao động). Việc chi trả khoản phụ cấp này được thực hiện theo từng lớp (ngay sau khi hoàn tất bộ hồ sơ thanh toán của từng lớp).Vậy, cách tính thuế đối với khoản phụ cấp giảng dạy của các nhân viên này thế nào? Quyết toán ra sao? (Hoàng Vân, 29 tuổi, Tràng Thi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo các văn bản hướng dẫn về thuế thu nhập cá nhân đối với người làm công ăn lương ngoài thu nhập từ nơi làm việc thường xuyên ổn định sẽ được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Nếu có tham gia công việc ở những đơn vị khác ví dụ như trường hợp bạn nêu thì ngoài tiền lương bạn nhận ở trường mà bạn được tuyển dụng bạn còn ký hợp đồng giảng dạy thêm cho các trường khác và được nhận khoản thu nhập thì bạn sẽ bị tạm khấu trừ 10% đối với các khoản thu nhập này, nếu mỗi lần bạn nhận thu nhập từ 500.000 đồng trở lên.

Hết năm, căn cứ vào thu nhập được nhận và số thuế bạn bị tạm khấu trừ nếu như số thuế phải nộp lớn hơn số thuế đã tạm khấu trừ thì bạn sẽ phải quyết toán để nộp thêm vào ngân sách. Trường hợp số thuế tạm khấu trừ lớn hơn số thuế phải nộp, bạn sẽ được hoàn trả lại khoản thuế nộp thừa. Việc khai và quyết toán thuế hoàn toàn do bạn chủ động và chịu trách nhiệm.

- Tôi là nhân viên một công ty có trụ sở tại TP HCM, đã đăng ký người phụ thuộc cho Cục Thuế TP HCM rồi. Nay tôi chuyển qua công ty khác có trụ sở tại Vũng Tàu, tôi có cần đăng lý lại người phụ thuộc? (Hoang Thi Hong Ha, 30 tuổi, 24 Nguyen trung ngan).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, để được tạm giảm trừ cho người phụ thuộc hằng tháng, cá nhân nộp thuế phải đăng ký với đơn vị chi trả thu nhập. Nếu thay đổi đơn vị công tác, bạn phải đăng ký lại với đơn vị mới để đơn vị mới căn cứ vào đó tạm giảm trừ.

- Lương tôi 5 triệu một tháng. Tôi là lao động chính trong gia đình, vậy thuế trừ gia cảnh như thế nào và tôi phải đóng bao nhiêu tiền hằng tháng, (cha mẹ mất sức lao động, tôi là lao động chính nuôi cha mẹ (Huỳnh Văn Hợp, 28 tuổi, 5D4 ấp 5 xã Phạm Văn Hai, Bình Chánh, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân thì cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương tiền công sẽ được giảm trừ gia cảnh trước khi tính thuế. Mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người có thu nhập là 4 triệu đồng một tháng và mỗi một người phụ thuộc mà người nộp thuế phải nuôi dưỡng là 1,6 triệu đồng một tháng. Thu nhập sau khi đã trừ gia cảnh nếu còn thu nhập thì mới phải nộp thuế nếu hết thì thôi.

Theo quy định nêu trên, nếu bố mẹ bạn đã hết độ tuổi lao động không có thu nhập và bạn đang nuôi dưỡng thì bạn chưa phải nộp thuế.

- Chú ruột năm nay 55 tuổi, ở nhà không làm gì. Hàng tháng em gửi tiền về nuôi chú em. Em gái em đang học đại học, bố mẹ em không đủ tiền nuôi em ăn học, nên hàng tháng em gửi tiền cho em của em học đại học. Cho em hỏi trong 2 trường hợp này có được giảm trừ gia cảnh không? (Nguyễn Duy Hải, 34 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân và văn bản hướng dẫn thi hành, các trường hợp người phụ thuộc là cô dì, chú, bác, anh chị em ruột của người nộp thuế, phải đảm bảo điều kiện các đối tượng này không nơi nương tựa và người nộp thuế đang trực tiếp nuôi dưỡng thì mới được tính giảm trừ thuế. Trường hợp của bạn, có chú ruột vẫn trong độ tuổi lao động nếu không có mức thu nhập vượt quá 500.000 đồng mỗi tháng và không có khả năng lao động mà bạn đang trực tiếp nuôi dưỡng thì bạn sẽ được tính giảm trừ gia cảnh cho người chú. Em của bạn vẫn còn nơi nương tựa thì không được tính giảm trừ gia cảnh.

- Công ty tôi chưa làm mã số thuế cho người lao động, cô phụ trách nhân sự lại đang nghỉ sinh nên trong vòng 4 tháng nữa chắc cũng chưa được làm. Vậy từ tháng 7 trở đi chúng tôi sẽ đóng thuế như thế nào? Chúng tôi có thể tự làm thủ tục lập mã số thuế thu nhập cá nhân được không? Rất cảm ơn Quý tòa soạn. (Nguyen Anh Thu, 44 tuổi, Anhthu@eco.Com.Vn).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo thông tư số 62 của Bộ Tài chính hướng dẫn sửa đổi bổ sung thông tư 84 hướng dẫn thuế thu nhập cá nhân thì chỉ áp dụng một mức khấu trừ thống nhất là 10% đối với thu nhập vãng lai, không phân biệt có mã số thuế hay không có mã số thuế. Theo quy định này, trường hợp bạn ngoài thu nhập ở nơi làm việc thường xuyên sẽ thực hiện khấu trừ thuế theo biểu lũy tiến từng phần, bạn có khoản thu nhập khác có tính chất tiền lương tiền công (vãng lai), bạn chỉ bị khấu trừ 10% nếu mỗi lần nhận thu nhập là trên 500.000 đồng.

- Xin được hỏi ông Trường, người có thu nhập chưa đến mức phải đóng thuế thu nhập cá nhân thì có được cấp mã số thuế, nếu người này tự nguyện xin được cấp mã số thuế có ảnh hưởng gì không? (Song Thu, 20 tuổi, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Quản lý thuế thì mọi đối tượng nộp thuế đều phải đăng ký để được cấp mã số thuế. Theo quy định này thì cá nhân có thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân dù đã phải nộp thuế hoặc chưa đến mức phải nộp cũng đều phải đăng ký để được cấp mã số thuế. Tôi hoan nghênh ý thức chấp hành pháp luật thuế của bạn và mong rằng bạn tuyên truyền giúp để các bạn khác cũng nhận thức được như bạn.

- Xin cho tôi hỏi có phải tất cả các tổ chức doanh nghiệp, đều phải làm mã số thuế cá nhân cho nhân viên công ty, mặc dù tiền lương chưa đạt đến mức phải nộp thuế thu nhập cá nhân?(Do Thuy Chinh, 20 tuổi, TP HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Về nguyên tắc, mọi cá nhân có thu nhập chịu thuế đều phải có mã số thuế để thực hiện việc kê khai thu nhập để phục vụ cho công tác quản lý thuế. Tuy nhiên, các trường hợp nhân viên có thu nhập chưa đến mức phải nộp thuế (thu nhập không quá 4 triệu đồng mỗi tháng) thì cũng chưa cần phải có mã số thuế.

- Công ty chúng tôi chi trả tiền hoa hồng môi giới cho cá nhân, trước đây chúng tôi thực hiện thu 10% trên số tiền phải trả để nộp thay thuế thu nhập cá nhân không thường xuyên cho người được hưởng. Theo luật thuế thu nhập cá nhân chúng tôi phải tính khấu trừ 10% nếu cá nhân đó có MST và 20% nếu cá nhân đó không có MST, có đúng không? (Thanh Tâm, 44 tuổi, Tân Phú).

- Ông Đinh Nam Thắng: Quy định hiện nay, chỉ áp dụng một mức khấu trừ thống nhất 10%, không phân biệt cá nhân đó có mã số thuế hay chưa.

- Tôi đang theo dõi trực tuyến. Theo câu trả lời của ông Đinh Nam Thắng thì thu nhập không quá 4 triệu đồng tháng thì cũng chưa cần có mã số thuế. Nhưng theo tôi được biết nếu không có mã số thuế thì khi quyết toán thuế ngành thuế không cho đó là chi phí hợp lý. Như vậy thì trong trường hợp nào là đúng? (Nguyễn Thu Trang, 38 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Tôi xin khẳng định là việc xác định chi phí hợp lý đối với chi phí tiền lương, tiền công của người lao động trong doanh nghiệp hoàn toàn không liên quan đến việc người lao động đó có mã số thuế hay không. Đối với chi phí tiền lương trong doanh nghiệp, phải căn cứ vào hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, hay các khoản chi theo quy định được tính vào chi phí hợp lý, chứ không phải căn cứ vào mã số thuế của người lao động.

- Cục Thuế Hà Nội đang tạm dừng nhận hồ sơ cấp mã số thuế cá nhân, xin hỏi các đơn vị thuộc địa bàn quản lý của chi cục thuế các quận có dừng nhận hồ sơ? (Vu Chuong, 34 tuổi, Vuchuong68@yahoo.Com.Vn)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo kế hoạch về cấp mã số thuế đã được Trưởng ban chỉ đạo triển khai Luật Thuế thu nhập cá nhân Trung ương phê duyệt, đối với những người làm công ăn lương, việc đăng ký thuế và cấp mã số thuế sẽ được triển khai từ tháng 6/2009 trở đi.

Rất tiếc trong thời gian qua, do khâu tuyên truyền và phổ biến chưa được chu đáo, một số đơn vị sử dụng lao động đã nộp hồ sơ đăng ký thuế cho người lao động tương đối sớm. Thời gian tới, Cục Thuế Hà Nội sẽ triển khai cấp mã số thuế cho người làm công ăn lương. Theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế, Cục Thuế Hà Nội sẽ có kế hoạch cụ thể và phổ biến đến từng đơn vị. Bạn hãy chủ động liên hệ với Cục Thuế Hà Nội để nắm được kế hoạch triển khai.

- Em đăng ký MST cá nhân cho công ty từ tháng 12 đến nay vẫn chưa có. Và bây giờ muốn đăng ký tiếp cho nhân viên mới thì được báo là tạm hoãn. Cho em hỏi là bao giờ thì em sẽ có MST cá nhân và bao giờ em có thể tiếp tục đăng ký cho nhân viên mới trong công ty? (Ngoc Lan, 27 tuổi, Trần Phú, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Do số lượng đối tượng cần đăng ký và cấp mã số thuế là rất lớn, vì vậy phải có một thời gian để triển khai thực hiện. Theo kế hoạch triển khai Luật Thuế thu nhập cá nhân đã được Thủ tướng - Trưởng ban chỉ đạo Trung ương triển khai thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân phê duyệt thì việc cấp mã số thuế cho người làm công ăn lương sẽ được triển khai từ tháng 6/2009. Căn cứ vào kế hoạch chung của Ban chỉ đạo, cơ quan thuế từng địa phương sẽ xây dựng kế hoạch cụ thể đối với từng đơn vị.

Vì vậy, trường hợp của bạn nêu đi đăng ký mã số thuế từ tháng 12 nhưng đến nay chưa có vì theo kế hoạch đến tháng 6 mới bắt đầu thực hiện. Bạn nên chủ động liên hệ với cơ quan thuế địa phương để biết lịch cụ thể.

- Khi thu thuế thì công ty trích trước của người lao động, nhưng khi hoàn thuế lương tháng 13 chi trong năm 2008 thì cơ quan Thuế lại không " hoàn trả trong vòng 5 ngày" như thông tư đã nêu ra. Họ còn nói từng cá nhân phải tự đi hoàn thuế sau khi có mã số thuế, không cho công ty đứng ra hoàn thuế cho người lao động như lúc đã trích thu. Thưa ông, cách làm này có là hợp lệ không? (Nguyễn Cat Vân, 25 tuổi, 1283/21 Huỳnh Tấn Phát, Q.7).

- Ông Đinh Nam Thắng: Theo quy định thì việc quyết toán hay thoái trả tiền thuế là do từng người nộp thuế thực hiện trực diện với cơ quan thuế, chứ không thông qua đơn vị chi trả thu nhập. Mỗi đơn vị chi trả chỉ quản lý được phần thu nhập của người lao động nhận được tại nơi đó, còn các khoản thu nhập của cá nhân ở những nơi bên ngoài thì họ không nắm được.

Tuy nhiên, vấn đề mà bạn nêu đang là một thực tiễn chúng tôi thấy là có vướng, vì làm mất nhiều thời gian cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế. Chúng tôi đang nghiên cứu để kiến nghị với các cấp có thẩm quyền để có hướng dẫn phù hợp hơn.

- Công ty tôi chỉ làm mã số thuế cho những người trong diện nộp thuế thu nhập cá nhân. Những trường hợp khác có phải làm MST không? (Nguyễn Thị Hằng, 29 tuổi, Long biên, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật quản lý thuế thì tất cả những người làm công ăn lương đều phải đăng ký thuế để cấp mã số thuế, không phân biệt người đó có nộp thuế hay không nộp thuế. Trường hợp cơ quan của chị thực hiện như vậy là chưa đúng.

Thu nhập đầu tư vốn, chuyển nhượng bất động sản

- Tôi cho một công ty TNHH vay 2 tỷ đồng với lãi suất 1% một tháng. Vậy khoản tiền lãi này tôi có phải nộp thuế thu nhập cá nhân hay không và nếu có thì tôi tự kê khai nộp hay công ty vay sẽ thu và nộp lại cho cơ quan thuế. (Đỗ Hải, 50 tuổi, TP HCM).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Bạn cho công ty vay tiền và thu lãi, thu nhập của bạn là thu nhập từ đầu tư vốn, phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Mức thuế phải nộp được tính bằng số lãi nhân với thuế suất 5%. Công ty TNHH có trách nhiệm khấu trừ tiền thuế này, giữ và khai nộp cho cơ quan thuế. Bạn không phải khai và nộp số thuế này.

- Tôi vay tiền, và khoản tiền đó được người cho vay gửi vào số tài khoản mà cơ quan trả lương cho tôi hàng tháng vào đó. Vậy xin ông cho biết, khoản tiền tôi vay đó có phải chịu thuế thu nhập cá nhân không? (Phạm Thị Ngọc, 27 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đinh Nam Thắng: Đây là khoản bạn đi vay chứ không phải khoản thu nhập của bạn nên không phải nộp thuế.

- Thu nhập từ đầu tư vốn sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân đến năm 2010, khi tôi cho doanh nghiệp vay tiền, tiền lãi hàng tháng tôi nhận được sẽ được miễn đến 2010 đúng không? Vậy về phí doanh nghiệp, phần tiền lãi đó họ có được đưa vào chi phí hợp lý hợp lệ không? (Thanh Nam, 35 tuổi, TP HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Đây mới chỉ là đề xuất của Chính phủ để Quốc hội xem xét và quyết định tại kỳ họp tháng 5 này. Việc miễn hay giảm thuế đối với các khoản thu nhập nào thì xin bạn chờ đến lúc Quốc hội thông qua.

- Một phần đất của gia đình tôi nằm trong dự án bồi thường giải phóng mặt bằng tại quận 2 TP HCM. Sau khi nhận tiền bồi thường về đất đai của Nhà Nước, các khoản thuế và nghĩa vụ tài chính nào gia đình tôi phải thực hiện? (Lan Anh, 47 tuổi, 145/3 Dương Tử Giang, quận 5).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Theo điều 4 của Luật Thuế thu nhập cá nhân, các khoản thu nhập có được do Nhà nước bồi thường, được miễn thuế. Theo đó, nếu ông bị Nhà nước thu hồi đất, có nhận được tiền bồi thường từ việc thu hồi này, thì ông không phải nộp thuế.

- Vợ chồng tôi cùng đứng tên 2 căn nhà ở 2 quận khác nhau, nay chúng tôi muốn bán một căn. Vậy chúng tôi có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không? Cách tính như thế nào? Hiện nay đang trong thời gian miễn giảm thuế thu nhập cá nhân, vậy trường hợp của chúng tôi có được giảm không? (Thuy Trang, 30 tuổi, Quận 1, TP HCM).

- Ông Đinh Nam Thắng: Vợ chồng bạn phải kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng căn nhà đó. Đối với căn nhà đồng sở hữu này, thu nhập từ việc chuyển nhượng sẽ được chia cho cả hai vợ chồng bạn để từng người là một đối tượng kê khai nộp thuế. Và thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản không thuộc đối tượng được giãn nộp thuế thu nhập cá nhân.

- Công ty tôi có thuê nhà của cá nhân làm văn phòng với giá 25 triệu/tháng và trên hợp đồng quy định bên thuê chịu trách nhiệm nộp thuế. Năm 2008, chúng tôi phải đóng mức thuế 22,56%. Vậy năm 2009, chúng tôi phải đóng thuế như thế nào? (Thanh Hương, 28 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Từ năm 2009, hoạt động kinh doanh cho thuê nhà của cá nhân sẽ phải nộp thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, và thuế thu nhập cá nhân. Nếu trong hợp đồng ghi rõ công ty của bạn chịu trách nhiệm nộp khoản thuế này, thì bạn vui lòng đến chi cục thuế nơi bạn thuê căn nhà đó, cơ quan thuế sẽ tính số thuế giúp bạn và cấp hóa đơn để công ty bạn có căn cứ hạch toán khoản tiền đi thuê này vào chi phí kinh doanh.

- Tôi đã bán một căn nhà . Vậy tôi có phải nộp thuế thu nhập cá nhân trong tháng 6/2009 không ? Nếu phải nộp thì là bao nhiêu % của số tiền bán nhà đó? (Phạm Quyết Thắng, 60 tuổi, 17 Ngõ Thuận Hòa Long biên Hà Nội)

- Ông Đinh Nam Thắng: Nếu căn nhà bán là duy nhất, bác sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Bác tự kê khai việc đây là căn nhà duy nhất mình sở hữu và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nếu căn nhà đó không phải là duy nhất của bác, thì bác phải kê khai nộp thuế. Có 2 cách xác định số thuế phải nộp: Một là, tính 2% trên tổng giá trị căn nhà được bán. Hai là, tính theo mức 25% trên thu nhập từ chuyển nhượng căn nhà đó (được xác định bằng giá chuyển nhượng trừ đi phần giá đã mua căn nhà đó và các chi phí có liên quan như trước bạ, tiền sửa chữa cải tạo... có hóa đơn chứng từ).

- Xin chào ban biên tập, tôi có câu hỏi như sau, hiện nay Bộ Tài chính có công văn 762/BTC ngày 16/01/2009 hướng dẫn về tính thuế thu nhập cá nhân với việc chuyển nhượng bất động sản. Hiện nay, công văn này có giá trị áp dụng thực hiện hay không. Vì theo tôi biết hiện nay Cục kiểm tra văn bản Bộ Tư pháp đang có ý kiến về giá trị pháp lý của văn bản này (Quách Thành Lực, 26 tuổi, 81 Phố Chùa Láng)

- Ông Nguyễn Huy Trường: Hiện tại việc tính thuế đối với các hoạt động chuyển nhượng bất động sản đã nộp hồ sơ hợp lệ cho cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền trước ngày 1/1/2009 nhưng cơ quan thuế chưa thông báo số thuế phải nộp vẫn được thực hiện theo hướng dẫn tại công văn số 762 của Bộ Tài chính. Theo kiến nghị của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính đang nghiên cứu ban hành thông tư thay thế công văn này. Tuy nhiên các nội dung hướng dẫn về thuế đối với chuyển nhượng bất động sản tại công văn 762 về cơ bản vẫn được giữ nguyên.

- Bạn tôi mua một căn hộ 2 tỷ, cho thuê 20 triệu đồng một tháng, thì thủ tục nộp thuế thu nhập cá nhân thế nào? Bên thuê khấu trừ hay bên cho thuê tự nộp và tính như thế nào? (Bùi Thị Thủy, 25 tuổi, Hải Phòng).

- Ông Đinh Nam Thắng: Nếu người bạn của bạn có đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ, thì việc xác định thu nhập chịu thuế từ hoạt động kinh doanh cho thuê nhà dựa trên nguyên tắc doanh thu trừ chi phí (trong đó có cả chi phí khấu hao của căn nhà đó, điện nước..). Phần thu nhập chịu thuế sau khi tính giảm trừ gia cảnh còn lại mới phải kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần.

Còn nếu người bạn của bạn không đăng ký nộp theo phương pháp khấu trừ, thì cơ quan thuế (chi cục thuế nơi bạn có nhà cho thuê) sẽ căn cứ vào hợp đồng thuê nhà để xác định mức thu nhập chịu thuế tính trên tỷ lệ phần trăm trên doanh thu theo quy định.

Phần thu nhập chịu thuế ấn định đó sẽ được tính trừ tiếp gia cảnh để xác định thu nhập tính thuế đối với hoạt động cho thuê nhà.

- Tôi có mua một căn hộ chung cư của một công ty và đến nay vẫn chưa có sổ hồng. Khi bán lại nhà cho người khác, chúng tôi phải qua công ty làm thủ tục chuyển nhượng. Công ty bắt chúng tôi phải nộp thuế thu nhập. Đó là căn nhà duy nhất của chúng tôi và theo luật thuế thu nhập cá nhân thì chúng tôi không phải nộp thuế. Vậy phải làm những thủ tục gì để chứng minh đó là căn nhà duy nhất? (Nguyễn Trung, 33 tuổi, Bình Tân, TP.HCM)

- Ông Đinh Nam Thắng: Hiện chưa có cơ quan quản lý Nhà nước nào xác nhận việc người dân chỉ sở hữu một căn nhà duy nhất hay không. Vì vậy, việc xác định căn nhà của bạn có là duy nhất hay không sẽ do bạn tự kê khai và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật.

- Vợ chồng tôi có căn hộ cho thuê với giá hơn 30 triệu đồng một tháng. Chồng tôi đứng tên chủ hợp đồng cho thuê nhà. Chúng tôi có hai con, cháu lớn hiện đang du học chương trình cao học tại nước ngoài, cháu bé học lớp 12. Chồng tôi có mức lương thu nhập là 9 triệu đồng một tháng, lương hưu của tôi là 1.500.000 đồng một tháng. Tôi lại bị bệnh đái đường và suy thận. Vậy khi nộp thuế thu nhập cá nhân chồng tôi được xét miễn trừ gia cảnh như thế nào? (Châu Khanh, 53 tuổi, Hà Nội).

- Ông Đinh Nam Thắng: Trường hợp của gia đình chị, người chồng sẽ được giảm trừ gia cảnh cho bản thân anh ý và một con nhỏ đang học phổ thông. Đối với chị là người phụ thuộc nhưng có mức thu nhập 1,5 triệu đồng một tháng và người con lớn đang học cao học nước ngoài không thuộc đối tượng là người phụ thuộc được giảm trừ gia cảnh.

- Tôi cho thuê nhà từ 1/7/2009 đến 30/9/2009 với doanh thu là 60 triệu. Vậy khi tính thuế thu nhập cá nhân 2009, doanh thu này sẽ chia ra cho 3 tháng, 6 tháng hay 12 tháng? (Trần Văn Thu, 55 tuổi, TP Hà Nội)

- Ông Đinh Nam Thắng: Khoản thu nhập 60 triệu này của bác sẽ được tính tổng hợp với các khoản thu nhập chịu thuế khác từ kinh doanh, tiền lương (nếu có) để chia cho 12 tháng.

- Cảm ơn các ông đã nhiệt tình giải đáp thắc mắc cho độc giả. Tôi xin hỏi thế này, thuế thu nhập cá nhân sau khi thu được sử dụng vào những mục đích cụ thể nào? (Nguyễn Thị Hải Hà, 35 tuổi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Huy Trường: Như các bạn biết, kỳ họp Quốc hội nào, vấn đề thu chi ngân sách Nhà nước đều được thảo luận hết sức sôi nổi. Trong thu của ngân sách Nhà nước, có thể nói khoảng 95% là nguồn từ thu thuế. Từ nguồn thu thuế này, Nhà nước mới có tiền để thỏa mãn các nhu cầu chi chung của cả quốc gia, đặc biệt các vấn đề chi liên quan tới đầu tư hạ tầng, phát triển phục lợi xã hội, sự nghiệp văn hóa giáo dục, đảm bảo an ninh quốc phòng. Mỗi người trong chúng ta, đều đang được hưởng thành quả từ việc chi này.

Rất tiếc thời gian có hạn, có thể không thỏa mãn hết các yêu cầu và nội dung mà độc giả VnExpress.net quan tâm. Chúng tôi hy vọng sẽ được gặp lại trong một dịp gần nhất.

Ban Kinh Doanh